بررسی تطبیقی نمایندگی تجاری در لایحه قانون تجارت و اسناد بین المللی

بررسی تطبیقی نمایندگی تجاری در لایحه تجارت و اسناد بین‏المللی نمایندگی تجاری، رابطه‏ای قراردادی است که به موجب آن، نماینده تجاری به طور مستقل متصدی مذاکره و انعقاد معاملات تجاری و یا دیگر اعمال واجد آثار حقوقی را به نام و حساب اصیل در برابر دریافت اجرت یا حق‏الزحمه به عهده می‏گیرد. در این پژوهش مفهوم اخص نمایندگی تجاری از دیدگاه لایحه قانون تجارت مورد بررسی قرار گرفته است نه مفهوم عام آن؛ به گونه‏ای که همه مصادیق نمایندگی در تجارت را شامل شود. بر این اساس نمایندگی تجاری یک قرارداد با خصوصیات تجاری آن از جمله تاجر بودن دو طرف آن و استقلال نماینده تجاری در انجام عمل موضوع نمایندگی دانسته و یک رابطه حقوقی( البته غیراستخدامی) بین اصیل و نماینده است که به موجب آن ،نماینده اختیار انجام اعمال را به نام وحساب اصیل پیدا می‏کند. بعلاوه ،نمایندگی را باید از نهادهای مشابه تفکیک کرد و قائل به تمییز شد؛ نهادهایی مانند نمایندگی مدنی، حق‏العمل‏کاری، دلالی، عاملی و قائم‏ئم مقام تجارتی؛ بویژه اینکه لایحه کنونی قانون تجارت بر این امر تاکید دارد واین مفاهیم را با نمایندگی تجاری یک مفهوم نمی‏داند. درمقام انجام موضوع قرارداد نمایندگی تجاری، نماینده باید موضوع نمایندگی را درحدود اختیارات اعطا شده ازجانب اصیل انجام دهد و تکالیف را رعایت نماید از جمله: امانت‏دار و فرمانبردار اصیل باشد و در راستای ایفاءی وظایف نمایندگی با صداقت و وفاداری رفتار کند. درمقابل، اصیل نیز باید زمینه و فرصت انجام موضوع نمایندگی را برای نماینده فراهم کند، وی ملزم به پرداخت اجرت نماینده و عندالاقتضا خسارات و هزینه وی می‏باشد. همچنین رواط اصیل و ثالث از یک طرف و نماینده و ثالث از طرف دیگر واجد آثارحقوق تاثیرگذاری بر رابطه نمایندگی خواهد بود. نهایت اینکه، نمایندگی عقد جایز است بنابراین اصیل و نماینده تجاری می‏تواند عقد را فسخ (عزل و استعفا) نمایند. مضافاٌ، انجام موضوع نمایندگی و تحقق حوادثی غیر ارادی منجر به انحلال نمایندگی تجاری می‏شود : فوت، جنون، سفه و نیز از بین رفتن موضوع نمایندگی و ورشکستگی از این دسته می‏باشند. اما انحلال نمایندگی به معنای مرگ حقوقی این نهاد نیست و حتی پس از خاتمه نمایندگی طرفین نمایندگی حقوق و تکالیفی نسبت به هم دارا می‏باشند.